معیارهای انتخاب مدرسه خوب
همه ما دوست داریم و تلاش می‌کنیم که کودکانمان در آینده افرادی موفق باشند. یکی از عوامل مهم برای موفقیت کودکان، انتخاب مدرسه مناسب برای آنهاست. برای آسانتر شدن این انتخاب مهم نظرات یکی از کارشناسان فعال و با تجربه در حوزه کودک، دکتر محسن برزگر خلیلی (مدرس و مشاورخلاقیت) را در این زمینه جویا شدیم.
از نظر این کارشناس فعال در حوزه کودک، ما برای تصمیم‌گیری مناسب نیازمند اطلاعات هستیم و کسب این اطلاعات کافی مستلزم هزینه است و بزرگترین هزینه‌ای که باید انجام دهیم وقت گذاشتن و بررسی دقیق است.
ایشان می‌گوید وظیفه آموزش و پرورش آماده کردن کودک برای زندگی کردن می‌باشد و سوال اساسی این است که چقدر این آموزش‌ها درمدارس، آنها را برای زندگی آماده می‌کند.
پیش از انتخاب مدرسه، در ابتدا به چند اصل که در موفقیت کودک تاثیر گذار هست توجه کنید:
- اصل اول: لذت بردن از فرآیند یادگیری
دانش‌آموزان ساعت‌های زیادی در مدرسه هستند، فضای مدرسه و فعالیت‌های آن باید برای آنها لذت‌بخش باشد. یکی از نکات مهم روش‌های یادگیری می‌باشد. شیوه‌های منسوخ و قدیمی باعث دلزدگی دانش آموزان میشود.
- اصل دوم: خلاقیت و نوآوری
امروزه خلاقیت یک مسئله‌ی جهانی است و به عنوان یک توانایی اصلی و محوری در انسان تلقی میشود. با تکوین تحولات علمی و گسترش سیر تغییرات از اقتصاد صنعتی به سوی اقتصاد دانش بنیان، انواع جدیدی از مهارت‌ها برای ایفای مسئولیت‌های شغلی و حرفه‌ای موضوعیت یافتند. بر این اساس در یک نظام اقتصادی مبتنی بر دانش و نوآوری از مدارس انتظار میرود در امر آموزش به جای تأکید بر تسلط دانش آموزان در مهارت‌ها و اطلاعات غیر ضروری و کم اهمیت، بر فهم عمیق‌تر آنها از مطالب درسی تاکید نمایند.
- اصل سوم: شناخت نقاط ضعف و قوت
هر کودک منحصر به فرد است هر کودک باید با خودش مقایسه شود. متاسفانه ما انتظار داریم همه دانش آموزان در تمام زمینه‌ها قوی باشند. سیستم آموزشی مناسب تک تک بچه‌ها را آنالیز می‌کند و برای هر کدام از آنها برنامه پیشرفت تحصیلی خاص خودش را طراحی می کند.
دیدن کلیپ زیر را به شما توصیه می کنیم:
سوالات مهم در انتخاب مدرسه از دیدگاه دکتر محسن برزگر خلیلی:
- آرمان مدرسه چیست، مدرسه برای چه اهدافی شکل گرفته است؟
بنیان‌گذاران مدرسه برای راه اندازی مدرسه اهداف خاصی دارند آنها چشم اندازی در سر خود دارند. می‌توان گفت چشم‌انداز بنیان‌گذاران و ارزش‌های بنیادین آنها در راه اندازی مدرسه بسیار بسیار مهم است. در ارزیابی‌های خود از مدرسه حتما به دنبال چشم انداز مدرسه، اهداف مدرسه و ارزش‌های بنیادین حاکم بر مدرسه باشید.
- مدرسه از چه رویکرد آموزشی استفاده می کند؟
به طور کلی ۴ رویکرد آموزشی در نظام‌های آموزشی وجود دارد:
۱- رویکرد رفتارگراها
۲- رویکرد شناخت‌گراها
۳- رویکرد تحول‌گراها
۴- رویکرد انسان‌گراها
رویکرد آموزشی رفتارگرایانه: در این سیستم ابتدا یک سری سر فصل‌ها و کتب درسی بدون توجه به استعداد و مهارت‌های هر فرد در مقطع تحصیلی مشخص شده و همه دانش‌آموزان بر اساس آن سنجیده می‌شوند. اما در نظام‌های آموزشی دیگر هدف اصلی در نظر گرفتن تفاوت‌های فردی و پرورش و شکوفا کردن توانایی درون افراد است. متاسفانه در ایران رویکرد قالب در بسیاری از مدارس ایران رویکرد رفتارگرایانه هست که روشی منسوخ در جهان امروز می‌باشد. نظام آموزشی که نمره محور، کنکور محور و … خلاقیت‌کش می‌باشد. به والدین عزیز توصیه می‌کنم در مورد نظام‌های آموزشی بیشتر تحقیق کنند.
- ارزش‌های بنیادین مدرسه چیست؟
ارزش‌های بنیادین به معنا و مفهومی ساده خط قرمزها، چارچوب‌ها و قواعد محکمی هستند که یک سازمان در فرآیندهای داخلی باید به آنها پایبند بوده و تحت هیچ شرایطی از آنها عبور نکرده و زیر پا نگذارد. ارزش محوری مدرسه‌ای خلاقیت و نوآوری‌ست برای دیگری تعداد قبولی در کنکور و … با توجه به سلیقه خود مدرسه را انتخاب کنید ولی حتما به مقوله خلاقیت و نوآوری توجه ویژه داشته باشید زیرا خیلی از مفروضات از بین می‌روند ولی آینده فرزند شما را قدرت حل مسئله و خلاقیت تعیین می کند.
برای انتخاب یک مدرسه مناسب باید به این نکته توجه داشته باشیم که خلاقیت و ارزش‌آفرینی به دانش‌آموزان در چه جایگاهی قرار دارد و مجموعه‌ای را که برای آموزش فرزند خود انتخاب می‌کنیم چقدر خلاقیت در آن حائز اهمیت می‌باشد و باید به این مطلب توجه داشته باشیم دانش آموزان نیازمند تجارب یادگیری مرتبط و فرصت‌هایی برای یادگیری و مشاهده با زوایای متنوع و تجزیه و تحلیل و کاوش هستند.
- نوع برخورد پرسنل چگونه است؟
- ایجاد فضای صمیمی و دوستانه می‌تواند تاثیر به سزایی در فرایند یادگیری و عملکرد موثر و کار آمدتر دانش‌آموزان داشته باشد، پس باید در انتخاب مدرسه خوب به این نکته توجه داشت که آیا به کودک و والدین احترام می‌گذارند؟
- آیا رفتار آنها در نهان و آشکار مناسب است ؟
- فضا و محیط آموزشی مدرسه چگونه است؟
داشتن فضای مناسب و شاد می‌تواند تاثیر مستقیمی بر روند یادگیری کودکان داشته باشد. متاسفانه مدارس ما باتوجه به استانداردهای تعریف شده آموزش و پرورش غالبا دارای دیوارهای بلند و نرده‌های برافراشته هستند با زمین‌هایی آسفالت شده (آسفالت به خاطر هزینه کمتر و نگهداری آسان آن است) این موارد در طول زمان باعث خستگی و دلزدگی کودکانمان میشود و این روند یکنواخت مانع رشد ذهنی و بازدهی آنها میشود.
پس در این زمینه باید مدارسی را انتخاب کنیم که دارای فضای سبز و باطراوت باشند تا کودکانمان بیشتر امکان بازی و تخلیه هیجاناتشان را داشته باشند و از محیط لذت ببرند.
اندازه کلاس‌ها هم بسیار مهم هست تعداد زیادی از مدارس کلاس‌های استاندارد ندارند فضای کلاس کوچک با تعدادی زیادی دانش‌آموز است به این نکته هم توجه کنید زیرا زمان زیادی از وقت کودک در کلاس‌ها می گذرد.
رضایت کودکانمان از محیط مدرسه در درجه اول است و بعد از آن رضایت والدین قرار میگیرد زیرا کودکانمان بیشترین زمان را در محیط مدرسه میگذرانند.
- .آیا فضای آموزشی استانداردهای لازم را در بر میگیرد و در آن نکات ایمنی رعایت شده است ؟
آموزش و یادگیری بخش مهمی از زندگی هر انسان است و همه انسان‌ها در طول زندگانی خود تحت تعلیم و آموزش قرار می‌گیرند این امر در مقاطع مختلف تحصیلی و در فضاهای گوناگون مانند مهد کودک، دبستان، راهنمایی، دبیرستان و …. صورت میگیرد.
به لحاظ اینکه فضا و محیطی که در آن به امر آموزش و یادگیری پرداخته میشود تاثیر بسیار مهمی در امر یادگیری دارد دقت در طراحی و ساخت این فضاها باید مورد توجه معماران و برنامه‌ریزان کشوری قرار گیرد و طراحی اینگونه فضاها به نحو احسن انجام شود.
در طراحی فضاهای آموزشی دو مورد اساسی وجود دارد که نقش بسیار مهمی را در چگونگی طراحی این فضاها بازی می‌کند و آن دو مورد که یکی جنسیت افراد استفاده کننده از فضا و دیگری مقطع تحصیلی افراد استفاده کننده می‌باشد اصول کلی فکر یک طراح را برای طراحی مشخص می کند.
فضاهایی که در یک فضای آموزش باید مورد استفاده قرار گیردند عبارتند از:
فضاهای آموزشی شامل:
- کلاس‌های درس
- کارگاه
- آزمایشگاه
- سالن سخنرانی یا همایش
- کتابخانه
- سالن امتحانات
فضاهای رفاهی خدماتی شامل:
- سرویس‌های بهداشتی (حتما از سرویس‌های بهداشتی بازدید کنید)
- سلف سرویس
- انباری و موتورخانه
- زمین و سالن ورزشی
- زمین‌های بازی
- محوطه
فضاهای اداری شامل:
- اتاق‌های اداری
- مدیریت و معاونین
- آرشیو و بایگانی
- اتاق‌های مشاوره تحصیلی
- اتاق اساتید و معلمان
- اتاق جلسات
- بخش سرایداری و نگهداری
- معلمین و کادر مدرسه باید چگونه باشند؟
چگونگی عملکرد دانش‌آموزان به رفتار معلم وابسته است. رفتار مناسب یک معلم حرفه‌ای می تواند تاثیر مستقیمی بر روی خلاقیت دانش آموزان داشته باشد .
دراین بررسی باید گسترده عمل کنیم و علاوه بر بررسی معلمین مقاطع مختلف، با والدینی در همه مقاطع صحبت کنیم تا بتوانیم با رویکرد تمام مدرسه آشنا شویم. علاوه بر آن در بررسی معلمین مقطع تحصیلی مدنظرمان صرفا نباید به سن و سال آنها توجه کنیم،
بلکه مواردی همچون:
- نحوه برخورد معلمین با کودکانمان و توجه به مشکلات دانش‌آموزان
- میزان توجه و بکارگیری خلاقیت در ارائه آموزش‌هایشان
- میزان بکارگیری روش‌هایی برای تقویت مهارت‌های زندگی و تقویت دو نیمکره مغز
- تکالیف درخواستی معلم، که نباید زیاد باشد. (تکالیف زیاد فایده‌ای ندارد) در اصل باید معلمی را انتخاب کنیم که جوهره معلمی داشته باشد (چرا که معلم خوب عنصر اصلی در مدرسه می‌باشد و بسیار در رشد کودکانمان تاثیرگذار است.)
معلم جوان و مسن هر کدام یک سری محاسن و یک سری معایب دارد، بهتر است به نکات بالا بیشتر از سن آنها توجه کرد.
- نحوه ارائه آموزش و مباحث درسی در مدرسه چگونه است؟
دراین بررسی باید توجه داشته باشیم که علاوه بر امکانات مدرسه باید ببینیم تا چه اندازه در سیستم آموزشی این مدرسه از خلاقیت و نوآوری استفاده میشود و تا چه اندازه به ایده‌سازی و ایده‌پردازی کودکانمان توجه میشود و از شیوه‌های روزمره و تکراری استفاده نمی‌شود چرا که همه اینها زمینه‌ساز ارزش‌آفرینی و تقویت قدرت تفکر در کودکانمان است.
- تعداد دانش‌آموزان در هر کلاس چند نفر است؟
باید در نظر بگیریم تعداد دانش‌آموزان در هر کلاس باید استاندارد باشد. در غیر این صورت جمعیت زیاد هر کلاس باعث میشود معلم نتواند زمان کافی برای دانش‌آموزان و آموزش‌هایشان بگذارد.
مدرسه خوب می‌تواند در فرآیند یادگیری دانش‌آموز نقش مهمی را ایفا کند. مدیران توانمند مدارس می‌توانند با فراهم کردن فضای مناسب و معلمین و کادر مجرب محیطی خلاق و آرام را برای دانش‌آموزان و اولیا به وجود آورند.
