وقتی به کودکانمان می‌گوییم که باید اعتماد به نفس بالایی داشته باشید؛ معمولا منظورمان این است که آنان باید نسبت به خود احساس خوبی داشته باشند. اعتماد به نفس بالا پوششی محافظ برای کودک است تا او را در مقابل مشکلات و بحران‌های زندگی توانمندتر سازد. کودکانی که درباره‌ی خود احساس خوبی دارند، راحت‌تر می توانند بر مشکلات و فشارهای منفی غلبه کنند. کودکان با اعتماد به نفس بالا آسان‌تر می‌خندند و بیش تر از زندگی لذت می‌برند. این کودکان واقع گراتر و خوشبین‌تر از سایر کودکان هستند.
روش‌هایی که والدین با به کار گرفتن آن‌ها، اعتماد به نفس کودک خود را افزایش می دهند، به شرح زیر است:
- کمک کردن به دیگران: فرصت‌هایی را برای کودک خود فراهم کنید تا به دیگران کمک کند. به نظر می‌رسد که کودکان نیاز فطری برای کمک به دیگران دارند. این شیوه‌ا‌ی بسیار عینی از بروز قابلیت‌ها و توانمندی آنان است و تاکیدی است براین که آنان چیزی برای عرضه در دنیای خود درند. با درگیر کردن کودک خود در کارهای خیریه، یک مورد نشدنی را برای او امکان پذیر نمایید. کمک به دیگران مطمئنا اعتماد به نفس کودک شما را افزایش می‌دهد.
- کمک کردن در خانه: شما می توانید به کودک خود کمک کنید تا با محول کردن بعضی از کارهای خانه به او، پاسخ گو باشد، به علاوه در تماس‌های خانوادگی، نگرانی‌ها و مشکلات مورد بحث قرار می‌گیرد. تماس‌های منظم در خانواده سبب می‌شود که کودکان یاد بگیرند که در خانه همکاری و کمک کنند.
- یادگیری مداوم: اعتماد به نفس بالا با مهارت های مداوم حل مسئله پیوند دارد، مثلا اگر کودک شما نتوانست راه حل‌های فوری بدهد نگران نباشید، شما می‌توانید به او کمک کنید تا به راه‌حل های ممکن فکر کند. اما به معنای این نیست که او را در مسیر خطر یا مشکل پر استرسی رها کنید . راه را برای تلاش کودکتان باز بگذارید.
- فراهم کردن شرایطی برای موفقیت کودکان: موقعیت‌هایی را خلق کنید که احتمال شکست و ناتوانی کودک در آن خیلی کم باشد.
- وضع قوانین در خانواده: قوانین در خانواده به کودکان کمک می‌کند تا بدانند خانواده بر چیزهایی استوار است و به آن‌ها نظم و تربیت می دهد. قوانین خانواده را یادداشت کنید و پیامدهایی را که در صورت نقض آن ایجاد می شوند، نیز، به آن اضافه کنید. والدین با وضع قوانین شفاف میتوانند به به اعتماد به نفس کودکان خود کمک کنند.
- از عقایدی که ارزشگذاری می‌کنند، دوری کنید و در عوض کلمات مثبت‌تر به کار ببرید: برای مثال، از نظری که اغلب اتهام‌آمیز است دوری کنید. مثلاً «سخت تر تلاش کن» بسیاری از بچه‌ها تلاش زیادی می کنند و هنوز مشکل دارند. به جای آن بگویید، «ما باید به کمک همدیگر برای یادگیری شما، راه بهتری را انتخاب کنیم». کودک خود را با خواهران و برادرانش مقایسه نکنید
- کودک خود را با خواهران و برادرانش مقایسه نکنید: مقایسه نکردن کودک خود با خواهران و برادرانش مهم است و بر قوت‌های همه‌ی کودکان در خانواده‌ی خود تاکید کنید.
- به هر کودکی به عنوان یک فرد منحصر به فرد نگاه کنید: کودکتان را همانطور که هست، بپذیرید.
- سعی کنید به تلاش کودک خود توجه کنید نه این که منتظر کامل کردن کارشان باشید.
- از رفتار کودک خود انتقاد کنید، اما هرگز از خود کودک انتقاد نکنید. به کودک خود بفهمانید که بدون توجه به آنچه انجام داده است، او را می پذیرد؛ از او نپرسید چرا، از او بپرسید چه اتفاقی افتاده است.
- احساسات ناخوشایند کودکتان را درک کنید و به آنان آموزش دهید که چگونه با آن برخورد کنند.
- قدردانی و تمجید از کودک: اظهارات مثبت درباره‌ی رفتار کودک خود داشته باشید، حداقل دو برابر اظهارات منفی به قوت‌های کودک خود توجه کنید، حتی زمانی که رفتار اشتباهی دارد؛ در این صورت رفتار اشتباه او نیز اصلاح خواهد شد.
- به کودک خود کمک کنید تا سرگرمی های مورد علاقه‌ی خود را کشف کند.
- با معلم او صحبت کنید. روابط خوب بین مدرسه و خانه بسیار مهم است. وقتی شما با کودک خود در سنین مدرسه‌ی ابتدایی بازی می‌کنید، مطمئن می شود که او فرصت برای پیروزی دارد. اگر کودکان بعضی مواقع پیروز شوند، برای آن ها آسان‌تر است که شکست خورندگان خوب باشند.
- به او در انجام تکالیف مدرسه کمک کنید و علاقه نشان بدهید. به تکلیف مدرسه، سرگرمی و ورزش آن‌ها علاقه داشته باشید و بگذارید بفهمند که شما به موفقیت‌های آن ها افتخار می‌کنید.
- با دقت به سخن کودک خود گوش دهید و سخن او را قطع نکنید. (درست مثل وقتی که به سخن بهترین دوست خود گوش می‌دهید). وقتی کودک شما در چیزهایی با شما سهیم می‌شود، به او توجه کامل کنید و با دقت گوش دهید. تا وقتی کودکتان نخواسته است یا احساس می‌کنید سلامتی او به خطر نیفتاده است، او را نصیحت نکنید.
- برای کودک خود، هنگامی که با کودکان دیگر بازی می کند تجارب مثبتی فراهم کنید.
- با کودک خود درباره‌ی ارزش‌ها و روابط اجتماعی صحبت کنید. از سنین قبل از مدرسه، این نوع گفت و گو می‌تواند با مبادله‌ی اطلاعات و حل مسئله بیان شود.
- درجهت موانع اجتماعی مثبت باشید. کودکی که تشخیص می‌دهد می‌تواند موقعیت را با تغییر رفتار خود بهتر کند، از نظر اجتماعی با کفایت و توانمند است.
- به کودک خود توجه مثبت کنید، کودکان نیاز به عشق و محبت دارند.
پژوهش‌ها نشان داده است که اگر فرد تصویر مثبت از خود در ذهن داشته‌باشد برای افزایش اعتماد به نفس مهم‌تر است تا این که هوش بالایی برای موفقیت دانشگاهی داشته باشد.
منبع: کتاب چگونه اعتماد به نفس را در کودکانمان افزایش دهیم( تالیف از: بتول حقایق خراسانی)
